Mensen maken de stad. Dit Almeerse principe is niet alleen een belangrijke inspiratiebron, maar vormt vandaag de basis van hoe we in deze stad met elkaar samenleven en samenwerken. Op dit moment telt de stad 85 zelfbeheer initiatieven en doen in verschillende wijken buurtpreventieteams hun rondes. Als overheid dragen we bij in zelfbouw, bijvoorbeeld in Nobelhorst en stimuleren we zelfredzaamheid juist ook bij de kwestsbaarste groep Almeerders.
De kracht ligt in onze samenleving, in actief burgerschap en Excellent Partnerschap. Een trend die voor een groot deel voorkomt uit het economisch onzekere tij waarin we verkeren. Maar vooral ook een beweging die we als bestuur willen maken. Een transformatie naar een transparante overheid die dingen laat ontstaan.
Veel van onze inwoners, ondernemers en instellingen moeten het vandaag met minder doen. Dit geldt ook voor de gemeentelijke organisatie. Sinds de Voorjaarnota hebben we een extra bezuiniging van ruim 7 miljoen vanuit het Rijk, voor onze kiezen gekregen.
Tegelijkertijd zien we dat de economische crisis ook zorgt voor kansen. Het brengt kracht en creativiteit in onze stad en de Almeerders naar boven. Dat is terug te zien in het groeiend aantal initiatieven.
In deze context maken we vandaag de balans op van een bestuursperiode.
Allereerst kijken we vooruit. Hoe verfijnen we onze nieuwe rol in de toekomst en wat staat ons te wachten?
De kanteling in onze overheidstaken zal de komende jaren aandacht nodig hebben. We willen onze organisatie toekomstbestendig maken. Zowel inspelen op de moderne samenleving die vraagt om minder beleid op papier, en meer mogelijkheden zoekt om initiatieven te ontplooien.
Daarnaast moeten we inspelen op financiële onzekerheden en risico’s die we vandaag niet allemaal kunnen oplossen. Voor 2014 en de jaren daarna presenteren wij een sluitende begroting. In 2017 resteert er een, in onze ogen verantwoord tekort in onze begroting van € 1,8 miljoen.
Om onszelf klaar te stomen voor de toekomst leggen we een extra taakstelling op onze organisatie van 3,5 miljoen. We kijken juist waar we efficiënter kunnen werken en minder beleid kunnen maken. En hoe we onze faciliterende rol kunnen laten groeien.
Daarnaast zal de ontwikkeling van de stad de komende jaren nog sterk beïnvloed worden door de stagnerende economie. Veel is afhankelijk van ontwikkelingen op het gebied van werkgelegenheid, de woning- en kantorenmarkt en ontwikkelingen rond de bijstand.
We zien nu al een aantal onzekerheden en risico’s voor de langere termijn op ons afkomen. Hierop bereiden we ons zo goed mogelijk voor. We investeren nu al fors in het Sociaal Domein, om de komst van de decentralisaties zo goed mogelijk op te vangen. Een investering die zich zeker terugverdiend.
Als we terugblikken zien we dat we vanaf de start van dit college steeds meer uiting hebben gegeven aan de nieuwe rol van een transparante en faciliterende overheid. We hebben ruimte gegeven, de samenwerking opgezocht en initiatieven laten ontstaan. Dit heeft onder andere geresulteerd in initiatieven als de Vrienden van het Cascadepark, Senior Live en een low-budgetrestaurant in buurthuis Kolkzicht. Initiatieven waarbij we partner zijn en geen leidende rol hebben.
Onze nieuwe overheidsrol staat daarnaast in het teken van openheid en transparantie, ook in onze financiën. Wijzelf en onze partners in de stad zijn kritisch op ons handelen. Doen we de goede dingen? En doen we die dingen goed? Deze vragen vormen de kern van iedere discussie over het op de juiste manier aanwenden van publiek geld. Dit heeft geleid tot het ondertekenen van de intentieovereenkomst Publiek Verantwoorden, samen met 18 instellingen in de stad. Met als belangrijkste intentie de verantwoording van subsidiegelden niet enkel te richten op cijfers maar juist op maatschappelijke effecten.
Tegelijkertijd hebben we afgelopen vier jaar financieel flink wat voor de kiezen gekregen. In 2010 lag er al een bezuinigingsopgave van 33 miljoen euro op ons bord.
Een opgave die gaandeweg de jaren niet voldoende bleek. Sterker nog, het gehoopte economische herstel bleef uit. En door extra bezuinigingen vanuit het Rijk moesten we de broekriem verder aantrekken.
Naast extra maatregelen in het grondbedrijf hebben we een forse bezuiniging gerealiseerd binnen het programma participatie, zorg en inkomen. Hierbij zijn essentiële voorzieningen voor de stad behouden gebleven en zijn de voorbereidingen voor de transities voortvarend ter hand genomen. Almere loopt hierin voorop doordat dit samen met de instellingen in de stad is opgepakt.
We hebben deze bestuursperiode ruimte weten te houden voor onze ambities. Samen met de raad, hebben we belangrijke investeringen gedaan. Van Poort tot Buiten en van Haven tot in Hout. Investeringen waar onze inwoners, ondernemers en partners in de stad de vruchten van plukken.
De ambities om de groei van de stad mogelijk te maken, zijn waargemaakt. We hebben de Floriade binnengehaald en voor ons toekomstperspectief Almere 2.0 zijn we op weg naar een hernieuwd IAK. Bewegingen waardoor we zijn blijven investeren in projecten als IBBA, waar onlangs de bouw van de 500e woning is gestart.
Kortom we zijn blijven investeren in de verschillede stadsdelen. In de komst van het VeiligsheidExpo P!t naar het centrum, een cultuurhuis in Haven, een zwembad in Poort en het centrum in Buiten.
Dit college en de raad hebben samen tijdens deze economische onrustige jaren, oog gehouden voor de minder draagkrachtigen binnen onze samenleving. We hebben ingezet op schulddienstverlening en maken ons met succes hard om mensen in de bijstand zo snel mogelijk weer naar werk te begeleiden.
Bovendien hebben we afgelopen 5 miljoen vrij kunnen maken voor de succesvolle Impulsen: Onderwijs. Veiligheid en Economie.
Hierdoor is het toezicht in onze wijken toegenomen en wijden we ons meer aan Excellent Gastheerschap richting ondernemers. Daarnaast hebben we een flinke kwaliteitsslag in het onderwijs gemaakt en is het aantal zwakke scholen deze periode afgenomen van 27 naar 2 op dit moment.
Deze impulsgelden zijn voor 2014 wederom beschikbaar.
Dat brengt me bij vandaag. Hoe staat de stad er nu in het najaar van 2013 voor?
Ruimte geven aan de kracht en energie van en in de stad, hebben we afgelopen jaren steeds meer gestalte gegeven. In 2014 zullen wij als overheid onze veranderende rol binnen de Almeerse samenleving verder verfijnen. Ons Almere Principe; ‘mensen maken de stad’ is daarbij een belangrijke leidraad. Juist voor onze inwoners. We zien dat juist in tijden van minder geld, de mensen in onze stad steeds meer zelf organiseren. Als overheid moeten wij daarbij niet in de weg lopen. We moeten gebruik maken van de kracht in onze samenleving. En daarom loslaten, vertrouwen geven en een podium bieden aan initiatieven.
In deze transformatie kiezen we voor minder beleid en meer mogelijk maken. Deze kanteling is enerzijds een bewuste keuze en anderzijds het gevolg van het huidige economische tijdperk.
Ook vandaag worden we namelijk opnieuw geconfronteerd met nieuw Rijksbeleid. Op Prinsjesdag is definitief bekend geworden dat er vanuit het Rijk wederom bezuinigingen op ons afkomen. Ditmaal ruim 7 miljoen.
Ondanks die opgave zijn we er vandaag in geslaagd een begroting met een nagenoeg sluitend perspectief te presenteren. Onze gezamenlijke koers is altijd geweest: bezuinigen waar het moet, investeren waar het kan. Dat betaalt zich nu terug.
We zijn onze afspraken uit het Oostvaardersakkoord nagekomen en hebben de bezuinigingsopgave van 33 miljoen uit 2010 - op enkele kleine aandachtspunten na- gerealiseerd.
Bovendien is het ons gelukt om voor het vierde jaar op rij verhoging van de lokale lasten te voorkomen. Deze lasten blijven in 2014 wederom onder de inflatie. Dit is mede te danken aan het succesvolle project Mijn Afval Maakt Winst. Mooi dat de inspanning van vele Almeerders in het scheiden van afval letterlijk beloond wordt.
Ik sprak zojuist over onze transformatie naar een moderne overheid, waarin we uitgaan van de kracht onze samenleving en de creativiteit van de Almeerders. Deze kanteling zien we terug in de keuzes die we maken in onze dienstverlening: meer digitaal aanbieden en klantgerichte vergunningverlening.
Ook komt deze tot uiting in onze maatregelen ten behoeve van een gezond grondbedrijf. We kiezen ervoor om daar waar het kansrijk is, de juiste inzet te plegen. Werken meer vraaggericht dan aanbodgericht .Denk hierbij aan de herprogrammering in Poort waarmee we inspelen op wat de markt vraagt.
Tijdens deze ontwikkelingen, blijven we onze processen zo transparant mogelijk houden. Zo ook onze gemeentelijke financiën. Ook wij moeten en willen verantwoording afleggen, aan stad. Hiertoe zetten we vandaag een eerste digitale stap op de website almere.nl/begroting. In de tentoonstellingsruimte kunt u zien hoe wij onze begroting vanaf nu voor iedere Almeerder inzichtelijk maken.
Met deze begroting maken we de balans op van een bestuursperiode. Een periode waarin de omslag naar een modernere overheid en tegelijkertijd de economisch tegenwind, centraal stond. Waar Almeerders het voortouw hebben genomen; kansen hebben gegrepen en hun creativiteit is beloond.
We vertrouwen erop, net als in voorgaande jaren, samen met u deze bestuursperiode positief af te sluiten. De kracht die de Almeerders afgelopen jaren hebben laten zien, rechtvaardigt ons vertrouwen.
Immers: In Almere maken mensen de stad.